Procesveiligheid, de kloof tussen voornemens en uitvoering

In een wereld die opgeschrikt wordt door pandemie en oorlog, was het veiligheidsbewustzijn nog nooit zo hoog. Toch bestaat er een zorgwekkende kloof tussen de veiligheidsintentie en de realiteit op het terrein. Het verbeteren van de veiligheidsprestaties en het verminderen van de risico’s is bijna altijd een doelstelling. Veel industriële ondernemingen beschikken daarentegen niet over de juiste plannen en tools om dit doel te bereiken. Lees meer over de veiligheidscultuur, de verschillende factoren die de veiligheidsprestaties beïnvloeden en aansturen en de rol van systemen om de juiste niveaus van veiligheids- en risicobeheer mogelijk te maken.

Een veiligheidscultuur moet ondersteund worden

De organisatiecultuur is één van de componenten die een grote invloed heeft op process safety management. Maar ook het werken met derden, interne procedures en onvoldoende steun van het hoger management zorgen voor de nodige uitdagingen. Bestuursleden zeggen wel dat veiligheid hun hoogste prioriteit is, maar die boodschap wordt in het bedrijf niet noodzakelijk goed overgebracht of opgevolgd. Enkel wanneer de directie van veiligheid een prioriteit maakt, zal dit resulteren in een verbetering van de veiligheidsprestaties.

Functioneel leiderschap

Even belangrijk dan het kennen van operationele risico’s, is het functionele leiderschap en het bewustzijn van de gezondheids- en veiligheidsbelemmeringen. De relatie tussen procesveiligheid en eerstelijnsoperaties wordt nog vaak niet voldoende begrepen en op elkaar afgestemd. Iedereen op de site moet de mogelijke risico’s op de site begrijpen en beheren volgens dezelfde criteria. Daarom is het belangrijk dat ze voldoende inzicht hebben in hoe hun beslissingen direct of indirect het risicobeeld beïnvloeden.

Incidenten en ongevallen door silobenadering

Een solide veiligheidssysteem vereist een consistente stroom van operationele informatie binnen de verschillende diensten van een fabriek. Een storing in die samenwerking kan leiden tot veiligheidsincidenten. In veel industriële ondernemingen wordt er nog steeds weinig of geen kennis of informatie gedeeld binnen de verschillende afdelingen, groepen en functies. Een silobenadering maakt de barrières die een organisatie heeft om te voorkomen dat gevaren van zware ongevallen zich voordoen, minder robuust. Om dit tegen te gaan is het belangrijk om een solide systeem van communicatie op te zetten. Met derden, maar ook binnen de organisatie.

Risico’s worden niet volledig begrepen

Enkele veelzeggende uitspraken over de oorzaken van ongelukken en incidenten:
“Procesveiligheid is gespecialiseerde kennis en wordt doorgaans niet begrepen door operations en onderhoud, wat leidt tot hiaten in de uitvoering.”
“Productie heeft voorrang op veiligheid en dit leidt vaak tot shortcuts en veiligheidsincidenten.”
“Het veiligheidsbeleid van het bedrijf wordt niet ondersteund door effectief en efficiënt gepland preventief onderhoud.”

Deze voorbeelden geven aan dat er een kloof bestaat tussen procesveiligheid en eerstelijnsactiviteiten. Ze leggen de tegenstrijdigheden tussen veiligheidscultuur en veiligheidsambities bloot. Het effectieve gedrag op de site komt dus niet overeen met intentie van de planning van de procesveiligheid. Dit raak de kern van de process safety-uitdaging. Waardevolle ingenieurswetenschappen rond procesveiligheid worden ingezet. Zij bepalen hoe installaties moeten worden ontworpen en geëxploiteerd om activa en mensen veilig te houden. Desondanks verzwakken veiligheidsbarrières na verloop van tijd.

Er bestaat dus daadwerkelijk een kloof tussen operationele intentie en operationele realiteit, en tussen beleid en uitvoering.

De gevolgen van onderrapportering van veiligheidsincidenten

Uit onderzoek van Fedris, het federaal agentschap voor beroepsrisico’s blijkt dat 1 op 9 arbeidsongevallen onder de mat wordt geschoven. De Nederlandse Arbeidsinspectie spreekt dan weer over 30% tot 50% niet aangegeven arbeidsongevallen. Of zoals veiligheidsexpert Bart Vanraes het graag zegt ‘Ze worden onder een laagje Tippex verborgen’. Arbeidsongevallen worden tippexongevallen uit financiële overwegingen of om reputatieschade te voorkomen. Ze ontstaan ook omdat slachtoffers niet spreken. Ze weten het niet, kunnen het niet goed inschatten of vinden het niet belangrijk. Ze durven of mogen niet spreken of zijn bang hun bonus te verliezen.
Preventie wordt bemoeilijkt, door het vertekenen van officiële data. Met als gevolg dat probleemsituaties onveranderd blijven en de kans op soortgelijke toekomstige ongevallen toeneemt.
Meer te weten komen? Schrijf u nu in op het webinar ‘Tippexongevallen en de gevolgen voor uw onderneming”.

Betere informatie, betere beslissingen

Om lacunes in het veiligheidsbeleid weg te werken, moet iedereen binnen een organisatie gewapend zijn met de juiste informatie. Beter geïnformeerde beslissingen leiden tot meer veiligheid. Aan informatie is er geen gebrek. Maar dikwijls beschikt een onderneming niet over effectieve oplossingen voor het bewaken en beheren van het geheel. Door te kiezen voor een resolute veiligheidshouding en het implementeren van de juiste IT-systemen, slaat u een brug tussen veiligheidsintentie en uitvoering.

Onyx One is een contractor management systeem. Het is de SaaS oplossing die de samenwerking tussen de opdrachtgever en de contractorbedrijven organiseert en opvolgt.

Onyx One is al meer dan 10 jaar de partner van de Europese industrie. Het is een stabiel, volledig en betrouwbaar systeem, dat instaat voor het kwalificatieproces, de onboarding en de opvolging van contractoren en subcontractoren.

Het is intuïtieve software, opgebouwd uit modulaire oplossingen.